NESLİHAN ÜNVER DİJİTAL OKUR YAZARLIK

 

Dijital Okuryazarlık Nedir?

Dijital okuryazarlık, sanıldığı kadar eski ya da bilindiği kadar yeni bir kavram değildir. Dijital dönüşümün yaşandığı çağ da okuryazarlık söyleminin de önemi artmış oldu. Dijital okuryazarlık, teknoloji gibi hemen oluşan bir olgu olmadı. Zaman içerisinde yavaş yavaş ortaya çıktı. Fakat son yıllara geldiğimizde bu kavram kendini iyiden iyiye hissettirdi. Hatta okuryazarlıkla ilgili bölümler boy göstermeye başladı. Bizlerde önemli olduğunu düşündüğümüz bu konuyu ele almak istedik. Dijital okuryazarlığın ne gibi olumlu yönleri olacak ve hayatımızı nasıl etkileyecek? Hepsini bilmek gerekir. Ancak daha öncesinden teknolojiye ve dijitale kısaca değinelim. Sonrasında ise dijital okuryazarlık nedir? Ne anlama gelir? Kavramından başlayacağım.

Dijital dünyayı popüler hale getiren birçok sebep vardır. Dijitaldan önce insanlar teknolojiyle tanıştı. İlk medya ve teknoloji eşyası ise televizyon olarak bilinir. Bu olgu kimine göre de değişiklik gösterebilir. Fakat televizyonun hayatımıza girmesi biraz sancılı bir süreç içinden geçmiştir. Hem yaşanılan imkansızlıklar hem de ön yargı sürecin yavaş işlerlemesine neden olmuştur. Zaman içinde yaşanan gelişmelerle internet ve teknoloji çabuk gelişim gösterdi. Daha doğrusu insanlar, televizyona göre daha hızlı tepki verdi. Kısa süre içinde evde internet kullanım oranı arttı. Sosyal medya kullancıları çoğaldı. En sonunda da akıllı cihazlarla birlikte hayatımız şekillendi.

Dijital dönüşüm sadece bununla kalmayıp 3G, 4G ve 5G kavramlarıyla kendini yeniledi. Henüz 5G insanlara ulaşmamışken, 6G konuşmaya başlandı. İnternet artık fiber internet oldu. Bu kadar hızlı gelişen süreçte bizler neredeyiz ya da nerede olacağız. Tam bir muamma ve merak konusu. Şu da bir gerçek ki, insanlar için teknoloji artık bir ihtiyaç. Varlığı henüz yok iken ihtiyaç olmaması gayet doğal. Ancak ortaya çıktığı andan itibaren insanların hayatını kolaylaştırdı ve vazgeçilmez bir parçası oldu.

Dijital Okuryazarlık Ne Anlama Gelir?

Dijital okuryazarlık, akıllı cihazların tümüyle birlikte anlama, analiz etme ve bilgiyi bulma becerilerine verilen isimdir. Akıllı telefonlar, tabletler, dizüstü ve masaüstü bilgisayarlarla birlikte ağ cihazlarının sağladığı üretme ve aynı zamanda paylaşabilme yetisidir. Bazı yerlerde dijital okur yazarlık şeklinde ismiyle kullanır. Bu kavramlarla birlikte dijital okuryazarlık sanıldığından daha farklıdır. Bilgisayar okuryazarlığı ve dijital becerilerinden farklı kategori de yer almaktadır.

Bilgisayar okuryazarlığı daha çok geleneksel ifadelerden oluşur. Standart laptop ve masaüstü bilgisayarlar kullanılarak beceri ve bilgi akışı sağlanır. Bilgisayar okuryazarlık yazılımı sayesinde uygulama paketleri pratik sonuçlara odaklanır. Dijital beceriler ise daha çağdaş terimlerden oluşmaktadır. Fakat dijital cihazların kullanılmasında sınırlı davranmaktadır.

Dijital okuryazarlık kavramının özüne baktığımızda iki terimin birleşmesiyle oluştuğunu görmekteyiz. Dijital ve okuryazar terimlerinin farklı kombinasyonları üzerinde oluşmaktadır. Burada dijital, bilgiyi sembolik bir temsili olarak gözükür. Okuryazarlık da verilen bilginin okunmasında rol oynar. Aynı zamanda yazma becerisine sahiptir. Okuryazarlık güçlü akıllı cihazların prensiplerini taşır. Akıllı telefon ve tabletler gibi cihazların, sosyal medya ile etkileşimi dijital okur yazarlık konusunda önemlidir. Dijital okuryazar, analiz edebilme ve bilgiye erişme gibi konularda deneyim kazanarak medya platformlarını güçlendirir.

Geleneksel okuma ve yazma, dijital okuryazarlığın yerini tutmaz. Eski dönem okuryazarlık standart biçimlerden oluştuğunu söyleyebiliriz. Ancak yeni nesil dijitalde iletişim odağı daha fazla ve iletişimi farklı yollarla sonuçlandırır. Kısacası analog dönemden dijitale geçiş olması okuryazarlık konusunda da farklılık yaşanmasına yol açmıştır. Dijital okuryazarlık giriş konusunda farklı çalışmalar yapıldığını bilmekteyiz. Dijital okur yazarlık ile etkin şekilde teknik beceriler oluşturulmalıdır.

Dünyada bulunanan toplumların hemen hemen hepsinde her gün internet kullanılır. Sadece sosyal yaşamda da değil.Uzaktan eğitim, iş toplantıları, ticaret, alışveriş gibi yaşamın her alanında internet vardır. Teknoloji ile sürekli irtibat halinde olduğundan dijital okuryazarlık daha da önemli olduğu düşünülmektedir. Sade bir internet gezintisinin üstünde bilinçli davranmak gerekir. Olayları iyi okuyabilmeli ve görebilmek gerekir.